بسمه تعالی
وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ، قرآن کریم سوره غافر آیه 40
مطرح کردن خواسته های مشروع در پیشگاه خداوند عزشانه و طلب کردن آنچه مصلحت دین و دنیای انسان را تأمین کند ، در شرع مقدس اسلام از آن تعبیر به دعا شده است .
1 . جایگاه دعا در معارف اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام .
دعا با شرایط ویژه خودش از عبادات بزرگ به شمار میرود و از مقام رفیع و مرتبه والائی برخوردار است ، بگونه ای که کمتر موضوعی را میتوان جای گزین آن نمود و آثار و برکاتی که برای دعا بیان شده در موارد دیگری پیدا کرد
هرگاه دعا با تضرع و خشوع ، توجه و توبه، بصیرت و معرفت همراه باشد ، در آرامش روح ، تقویت ایمان ، تهذیب اخلاق ،دفع بلاها و رفع گرافتاریها ، نقش بسیار مهمی ایفا می کند و انسان را در تحمل ناهمواریها ، کاستیها و مصائب ، کمک نموده ، او را از فاصله گرفتن نسبت به هدفهای متعالی باز داشته و همواره روح امید را در او زنده نگاه می دارد .
در سوره مبارک فرقان پس از آنکه حدود دوازده صفت برای بندگان خدای رحمان ذکر شده در آخرین آیه می فرماید : قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ آیه 77 .
ای پیامبر بگو هرگاه دعای شما نبود ، نزد خداوند موقعیتی نداشته ، از چشم عنایت او می افتادید و مورد توجه قرار نمی گرفتید .
از آیه شریفه استفاده می شود ، مرتبع عبودیت انسان و منزلتش ، ارتباط مستقیم با دعا و تضرع او در پیشگاه پروردگار دارد .
مرحوم علامه فیض کاشانی قدس‌سره در ذیل این آیه از حضرت امام باقر علیه فضل السلام نقل کرد ، که راوی از حضرتش سوال می کند ، كَثرَةُ القِراءَةِ أفضَلُ أو كَثرَةُ الدُّعاءِ قال علیه السلام كَثرَةُ الدُّعاءِ افضل … ، زیاد دعا کردن برتر از کثرت تلاوت قرآن می باشد . امام زین العابدین علیه السلام در صحیفه سجادیه در دعاء وداع ماه رمضان پس از آیه 60 سوره غافر ، ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ … خطاب به خداوند می فرمایند : فَسَمَّیتَ دُعَاءَک عِبَادَةً، وَ تَرْکهُ اسْتِکبَاراً، وَ تَوَعَّدْتَ عَلَى تَرْکهِ دُخُولَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ … ، پروردگارا تو دعا را عبادت دانسته‌ای و ترک کردن و اعراض از دعا را کاری متکبرانه بحساب آورده‌ای و آنانرا به ورود جهنم تهدید نموده ای ،
انبیاء بزرگ الهی و بندگاه وارسته خداوند همواره بمنظور رسیدن به مقام قرب پروردگار، دست یابی به کمالات نفسانی و درجات عالیه ، رفع مشکلات و نجات از آفات و بحرانها با توجه و تضرع دعا می کردند و همه چیز را از او میخواستند.
حضرت آدم ابوالبشر و همسرش پس از غفلت از دستور الهی و گرفتار شدن در دام شیطان بلافاصله به خداوند رو می‌آوردند و با اعتراف به قصور و لغزش از پروردگار طلب مغفرت و رحمت نمودند ، خداوند توبه آنانرا پذیرفت و از نگرانی نجاتشان داد .
حضرت نوح پیامبر اولوالعزم علیه السلام ، بهنگامی که با عناد و لجاجت قوم خود روبرو گردید و راه ها برای هدایت مردم به رویش بسته شد ، دست به دعا برداشت و برای هلاکت کفار و نجات مومنین از خداوند استمداد کرد ، خداوند دعایش را استجاب نمود و کفار را با همه نیرویی که داشتند غرق کرد و کسانی را که به او گرویده بودند نصرت عنایت
فرمود ، قال تعالی : وَنُوحًا إِذْ نَادَىٰ مِنْ قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ سوره انبیاء آیه 76
آری این راه و روش پیامبران بزرگوار علیه السلام بود . و بندگان صالح پروردگار هم از آنان آموخته اند ، که در مواقع حساس دست نیاز را بدرگاه خداوند دراز کنند و خداوند هم از آنان دستگیری نمیاد ، و این وعده الهی ، برای همه مومنان در همه زمانها جاری و ساری است .
در سوره انبیاء تعدادی از پیامبران را نام می برد که گرفتاری خودشان را در پیشگاه الهی مطرح نموده و از پرودگار متعال برای رفع مشکلات و برطرف شدن نابسامانیهای خود استمداد کرده اند : قال تعالی : وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ آیه 83 ، سپس می فرماید : فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِنْ ضُرٍّ ، ما خواسته اش اجابت کردیم و بیماری و پریشانی او را برطرف ساختیم .
در آیه 87 همین سوره از قول حضرت یونس علیه السلام نقل شده … فَنَادَىٰ فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ آن بزرگوار در شکم ماهی با تسبیح و تقدیس خداوند ، به اشتباه خود اعتراف نمود ، خداوند میفرماید فَاسْتَجَبْنَا لَهُ و کذلک ننجی المؤمنین ، در آیه بعد لز زبان زکریا علیه‌السلام چنین آمده و زکریا اذ نادی ربه ، رب لا تذرنی فردا و انت خیر الوارثین ، سپس میفرماید فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى … و در پایان آیه خداوند آنانرا با این صفت معرفی می کند إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا ۖ وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ آیه 90 ، انبیاء علیه السلام ، در کارهای خیر پیشگام بودند ، با رغبت در اطاعت خداوند و ترس از قصور و غفلت ، دعا می کردند و همواره در پیشگاه معبودشان حالت خشوع داشتند در سوره سجده یکی از صفات بندگاه مومن را بیداری در نیمه های شب دانسته می فرماید تَتَجَافَىٰ جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا آیه 16 آنان به هنگام سحر دعا کرده خودشان را بین خوف و رجا می دیدند .
در مجموع از آیات کریمه قرآن چنین بر می آید که بندگاه مقرب خداوند با وجودی که وظائف خود را انجام می دادند و برای رسیدن به مقصود تلاش مینمودند و به علل و اسباب هم توجه داشتند اما فوق همه این امور ، اراده خداوند و مشیت او را تأثیر گزار دانسته ، و در همه حالات از ذات مقدسش برای تحقق اهداف خود کمک میخواستند و اصلاح امور دین و دنیا را از او اصلاح امور دین و دنیا را از او مسئلت می کردند و این درسی است برای پیروان مکتب انبیاء ، و راهی است به سوی سعادت و آرامشی است برای روح که چیز دیگری جای گزین آن نیست و بر همین اساس در روایات وارده به موضوع دعا بسیار توجه شده است ، که به چند نمونه آن اشاره می کنیم باشد که موقعیت خاص دعا برای برادران و خواهران معلوم گردد عَنْ مولانا الصادق علیه السلام عَنْ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَالَ : اَلدُّعَاءُ سِلاَحُ اَلْمُؤْمِنِ وَ عَمُودُ اَلدِّينِ وَ نُورُ اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ کافی ج 2
دعا چون اسلحه ای است که دشمن را نابود می کند و موانع را از سر راه سعادت برطرف می سازد . اساس دین و نور آسمانها و زمین می باشد
در کتاب شریف رسائل از امام باقر علیه السلام نقل کرده که فرمودند : أفضَلُ العِبادَةِ الدُّعاءُ حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام می فرمایند : عَلَيكُم بِالدُّعاءِ ، فَإنَّ الدُّعاءَ للّه ِ، وَ الطَّلَبَ إلى اللّه ِ يَرُدُّ البَلاءَ وَ قَد قُدِّرَ وَ قُضِيَ … کافی ج 2 ، دعا در پیشگاه خداوند و خواستن حاجت از او ، بلا را دفع می کند هر چند مقدر شده باشد .
و عن مولانا امیرالمومنین علیه السلام انه قال : :أحَبُّ الأعمالِ إلى اللّه ِ عزّ و جلّ في الأرضِ الدُّعاءُ نتیجه آنکه اظهار فقر و طرح نیاز و حاجت در محضر خدای سبحان عزشانه حقیقت عبادت است ، و محبوبترین اعمال و مؤثرترین وسیله برای قرب به حق تعالی و نیرو پیدا کردن در مشکلات و نورانی شدن دل و جان انسان ها بحساب می آید .
دعا چون باران رحمتی است که سرزمین دل هار را آبیاری نموده ، شادابی و نشاط را در عمق جان جای می دهد . انسان را از افسردگی و سرخوردگی رهائی می بخشد پیوند او را با خدای دانا ، توانا ، حکیم و مهربان محکم می سازد و برای چنین انسانی ، ناامیدی و بن بست در مسیر سعادت و کمال مفهوم ندارد .
2 . برادران و خواهران ایمانی توجه داشته باشند که برابر آموزه های اهل بیت علیه السلام ، دعا منحصر در خواستن حاجت از خداوند تبارک و تعالی نیست بلکه ، توجه به صفات جمال و جلال پرودگار ، حمد و تسبیح الهی ، تکبیر و تهلیل ذات مقدس ربوبی اظهار فقر و ذلت در پیشگاه معبود بی نیاز ، مناجات و راز و نیاز با آفریدگار هستی که روح عبودیت و ایمان را در انسان تقویت می نماید و حجاب را از چهره جان برطرف میسازد ، نوع کاملی از دعا می باشد که نتیجه آن آشنایی علمی و عملی بندگان با حقائق جهان است
شاهد این ادعا ، اولین دعای صحیفه کامله سجادیه می باشد ، که با این جمله آغاز شده است : الْحَمْدُ لِلَّهِ الْأَوَّلِ بِلَا أَوَّلٍ کانَ قَبْلَهُ، وَ الْآخِرِ بِلَا آخِرٍ یکونُ بَعْدَهُ … این دعای شریف مشتمل بر صفات ذات ، صفات فعل خداوند می باشد ، نعمت های او را ذکر می کند و از آنچه که منشأ کمال انسان می گردد و موجب سعادت دنیا و آخرتش بحساب می آید نام می برد با وجودی که در هیچ فراز از آن درخواستی از باری تعالی مشاهده نمی شود .
همچنین مضامین عالیه دعای کمیل ، سمات ، عشرات ، جوشن کبیر ، دعای عرفه امام حسین علیه السلام و دعای ابوحمزه ثمالی ، مناجات های خمس عشر امام سجاد علیه السلام و مناجات شعبانیه ائمه علیهم السلام هر کدام باب وسیعی از علوم و معارف ، توحید و خداشناسی را برای ما بیان می نمایند .
با توجه به آنچه در این فراز از نوشته بدان پرداخته شد ، میتوان گفت ، معرفت به خداوند و اگاهی از صفات جمال و جلال او و آشنایی نسبی با کمالات غیرقابل توصیف حق تعالی مقدمه ای است برای طرح حاجت و بیان خواسته ها در زمینه های مادی و معنوی و دنیوی و آخروی ، فردی و اجتماعی و عاملی بس مهم در آرامش نفس و نورانیت قلب و رفع اضطراب و دفع وسوسه های شیطانی و جلب عنایات رحمانی و این همان حقیقتی است که در روایات شریفه از آن به افضل اعمال تعبیر شده و شفای همه درد ها بحساب آمده است ، نکته دیگر آنکه گرچه در معارف اسلام توجه به اسباب و علل ، و تلاش کردن برای آماده ساختن زمینه بمنظور تحقق نیاز ها و مقابله با رفع موانع مورد رغبت و سفارش مؤکّد قرار گرفته است و از عبادات بشمار آمده ولی اراده پروردگار حی توانا و مشیت پروردگار حکیم و دانا فوق همه این عوامل است و مومن موحد نمیتواند از این حقیقت چشم چوشی نماید ، و این است شیوه اولیاء خداوند و بندگان خالص او ، که ما باید از آنان پیروی نماییم .
بیمار به طبیب باید مراجعه کند ، داروی مناسب مصرف نمیاد ، از آنچه که برایش ضرر دارد دوری کند ، اما فکر طبیب و تشخیص او، دارو آثاری که در آن وجود دارد، تأثیری که در جسم و روح انسان می‌گذارد، همه و همه در مالکیت خداوند می باشد و بر مبنای حکمت و مصلحت تنظیم شده است ، بر همین اساس قرآن کریم از پیامبر اولوالعزم حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام چنین نقل می کند : الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ ، وَ الَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَ يَسْقِينِ ، وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ ، الَّذي يُميتُني ثُمَّ يُحْيينِ ، وَالَّذِي أَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ . سوره شعراء آیه 78 – 82
حضرت ابراهیم خلیل الرحمن علیه السلام ، آفرینش ، هدایت ، غذا دادن و سیراب کردن ، شفاء بیماران ، میراندن بندگان و زنده نمودن آنان ، و آمرزش گناهان … همه را از ناحیه آفریدگار حکیم می داند و علل و اسباب را تنها وسیله های می داند که تأثیر و تأثیرش با اراده و خواست خداوند تحقق پیدا می کند ، همان خداوندی که با فرمانش ، آتش سوزان ، سرد و سلامت می شود و توطئه بدخواهان نقش بر آب می گردد.
با چنین معرفت و بصیرتی دعا روح پیدا می کند ، انسان ها را به کمال می رساند ، حجاب‌ها را برطرف می سازد ، و آسمان و زمین را روشن می نماید ، و بعبارت دیگر انسانها بدینوسیله محبوب و مرضی خداوند می گردند و هر چه از ناحیه ذات مقدس او برای آنان مقدر شود ، زیبا می باشد ، بر همین اساس ام المصائب حضرت زینب کبری سلام الله علیها می فرماید : ما رأيت الا جميلاً ،
برادران و خواهران باید در چنین مکتبی پرورش یابند و با چنین بندگان خالصی آشنا شوند آنگاه احساس می کنند توجه به خداوند و طرح حاجات در محضر او چگونه وجودشان را نورانی می کند و زمینه تقرب به پروردگار را برایشان فراهم می نماید .
این چنین افرادی به انتخاب دعا ، کیفیت طرح دعا ، انگیزه ای که برای دعا کردن دارند ، انتظاری که از این عبادت بزرگ مورد نظرشان می باشد و آثاری که از دعا در جان و روان آنان باقی می گذارد ، از همان دریچه نگاه می کنند که اولیاء خداوند به آن توجه داشته و از دعای در پیشگاه پروردگار بهترین لذت را برده اند .
3 . نوشتن عریضه برای حاجات « دعا بصورت مکتوب »
طرح دعا گاهی با زبان در پیشگاه خداوند انجام می گردد همانگونه که معمول می باشد بدینوسیله افراد خواسته های خود را چه مربوط به دنیا و چه مربوط به آخرت و آنچه که مورد نیازشان می باشد برابر آنچه که در روایات متواتره و آیات کریمه قرآن وارد شده با حضور قلب در محضر ربوبی اظهار می دارند ، و از او می خواهند حاجتشان را به اجابت برساند و در روایات هم برای اینکه خواسته ها نزدیک تر به اجابت باشد ، دستوراتی داده شده که به برخی از انها در همین نوشته اشاره خواهیم کرد .
گاهی هم طرح خواسته ها و منعکس نمودن حاجات بصورت مکتوب صورت می گیرد که از آن تعبیر به عریضه نگاری شده است .
نوشتن عریضه به حضرات معصومین علیهم السلام بویژه حضرت بقیه الله اعظم امام عصر ارواحنا فدا مورد عنایت خواص و علماء بزرگ بوده و به آن اهتمام داشته اند .
محدث بزرگوار صاحب مفاتیح الجنان نوشتن عریضه را با کیفیتی خاص از امام صادق علیه السلام نقل نموده و در کتاب منتهی الآمال هم در باب چهاردهم از تحفه الزائر مرحوم مجلسی رضوان اله علیه و مفاتیح الجناه سبزواری روایت کرده که فرموده اند : هر که را حاجتی باشد در رقعه ای بنوسید و در یکی از قبور ائمه علیهم السلام بیاندازد یا اینرا در میان گلی که از خاک پاک درست شده قرار دهد و در نهر آب یا چاه عمیق یا غدیر آبی انداخته ، به این امید که حاجتش برآورده شود .
سپس عبارت رقعه را بیان می کند و ما به بخشی از آن اکتفا می کنیم .
بسم الله الرحمن الرحیم بسم الله الرحمن الرحیم کَتَبْتُ یا مَوْلایَ (صَلَواتُ اللهِ عَلَیْکَ) مُسْتَغیثاً ، وَشَکَوْتُ ما نَزَلَ بی مُسْتَجِیراً بِاللهِ عَزَّوَجَلَّ ثُمَّ بِکَ مِنْ اَمْرٍ قَدْدَهَمَنی ، واَشْغَلَ قَلْبی ، وَاَطالَ فِکْری ، وَسَلبَنی بَعْضَ لُبّی ، وَغَیَّرَ خَطیرَ نِعْمَهِ اللهِ عِنْدی ….. فَلَجَأتُ فیهِ اِلَیْکَ وَتوکَّلْتُ فِی المَسأَلَة للهِ جَلَّ ثَناؤُهُ عَلَیْهِ وَعَلَیْکَ فی دِفاعِهِ عَنِّی ، عِلْماً بِمَکانِک من الله ربٍّ الْعالَمینَ وَلِّی التَدْبیر ومالِکِ الاُمورِ ….. فَأَغِثْنی یامَوْلای (صَلَواتُ اللهِ عَلَیْکَ) عِنْدَ اللَّهْفِ ، وقَدِّمِ المَسْأَلَهَ لِلّهِ عَزَّوَ جَلَّ فی اَمری ….. اِنَّهُ جَلَّ ثَناؤُهُ لِما یَشاءُ ، فَعّالٌ وَهُوَ حَسْبی وَنِعْمَ الوَکیلُ فِی المَبْدَءِ وَالْمال …. پس نوشته را در نهر یا چاه یا غدیر اندازد که حاجت او براورده میشود .
درباره نوشتن عریضه دو نکته قابل توجه می باشد که ذیلأ به آنها اشاره می شود
الف : آنچه که در روایت آمده عریضه در گل پاک بگذارند و در آب یا چاه بیاندازند شاید برای این بوده که نام مقدس پروردگار تعالی و حضرت بقیه الله عجل الله تعالی فرجه بخاطر احترامی که دارد آلوده شود و در زیر دست و پا و یا محل نامناسب قرار گیرد وگرنه ویژگی دیگری بنظر نمی رسد .
ب : حضرت ائمه اطهار و اولیاء خداوند علیهم السلام ، مظهر اسماء حسنای خداوند بوده ، واسطه فیض الهی به بندگان می باشند شفاعت آنان در پیشگاه پروردگار برای رفع گرفتاری ، آمرزشی گناهان و استجابت دعا ، مورد قبول قرار می گیرد چنانچه آیات شریفه قرآن کریم و روایات معتبر بر این معنی تأکید کرده اند .
مرحوم علامه فیض کاشانی قدس در ذیل آیه کریمه : وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ فَادْعُوهُ بِهَا . سوره اعراف آیه 180 ، از وجود مبارک حضرت رضا علیه علیه آلاف تحیه و الثنا نقل می کند که آن جناب فرموده اند : إِذَا نَزَلَتْ بِكُمْ شَدِيدَةٌ فَاسْتَعِينُوا بِنَا عَلَى اَللَّهِ … هرگاه مشکلی برای شما پیدا شد از ما کمک بخواهید و ما را واسطه قرار دهید ، خداوند مشکلتان را برطرف می نماید امام صادق علیه السلام می فرمایند : نَحْنُ وَ اَللَّهِ اَلْأَسْمَاءُ اَلْحُسْنَى اَلَّذِينَ لاَ يَقْبَلُ اَللَّهُ مِنَ اَلْعِبَادِ عَمَلاً إِلاَّ بِمَعْرِفَتِنَا . به خدا سوگند ما اسما حسنی هستیم ، و طاعت هیچ کس پذیرفته نمیشود مگر آنکه معرفت ما را داشته باشد در زمان غیبت کبری گرچه شیعیان دسترسی به وجود مقدس حضرت امام عصر حجت خداوند الحجه بن الحسن علیه السلام ندارند ولی آن بزرگوار از حال دوستان و شیعیانش آگاه هستند و بر احوال و کارهایشان نظارت دارند ، در مواقع خاص از شیعیان دستگیری می کنند ، بلیات و گرفتاری ها را از آنان دفع می نمایند و درماندگان را نجات می دهند .
بنابراین به همان گونه که در ادعیه زبانی گاهی اولیاء خداوند را وسیله قرار می دهیم و از آنان میخواهیم از خداوند تبارک و تعالی مسئلت کنند ، حاجات ما را برآورده ، به همین منوال در دعای مکتوب حاجات خود را روی کاغذ می نویسیم و با توجه به حضرات ائمه علیهم السلام به ویژه وجود مبارک حضرت بقیه الله ارواحنا فداه در واسطه قرار دادن ایشان بعنوان شفیع اجابت دعای خود را از خداوند میخواهیم عمل علماء بزرگ و خواص از بندگان خداوند هم بر این بوده و آثار و برکاتی هم داشته است در اینجا مناسبت دارد تذکر دهیم که در ادیان آسمانی دیگر هم مطرح کردن خواسته های خودشان بصورت مکتوب معمول بوده و در برنامه‌های خودشان بخصوص در اماکن مقدسه پیاده می کردند .
4 . خداوند را سپاسگزاریم که در معارف عالیه مکتب تشیع با حفظ همه ابعاد مختلف اعتقادی و توحیدی کامل و در حد بسیار بالا ، سفارش به دعا شده ، آنرا از عبادات بزرگ شمرده و نتایج و فوائد معنوی فوق العاده ای نیز برای آن پیش بینی کرده است و در عین حال مطرح کرده دعا را با توسل به اولیاء خدا نزدیک ترین را برای اجابت آن معرفی کرده است ، زیرا پیشوایان دینی ما ، انسانهای کامل ، معصوم و مطهر بوده و از تربیت شدگان در مکتب وحی می باشند ، و از وجاهت غیرقابل توصیفی برخوردارند ، چه بهتر که این انوار پاک را بعنوان وسیله در وصول به حوائج نزد خداوند شفیع قرار دهیم ، همانگونه که اوامر آنان را بمنزله امر خداوند و نواهی آنانرا همانند نهی خداوند می دانیم و اطاعت از آن بزرگواران را اطاعت خداوند بشمار می آوریم لذا در دعای توسل خطاب به آن انوار مقدسه عرض می کنیم : یا سادَتی وَ مَوالِیَّ اِنّی تَوَجَّهْتُ بِکُمْ اَئِمَّتی وَ عُدَّتی لِیَوْمِ فَقْری وَ حاجَتی اِلَی اللهِ وَ تَوَسَّلْتُ بِکُمْ اِلَی اللهِ وَ اسْتَشْفَعْتُ بِکُمْ اِلَی اللهِ فَاشْفَعُوا لی عِنْدَ اللهِ وَ اسْتَنْقِذُونی مِنْ ذُنُوبی عِنْدَاللهِ فَاِنَّکُمْ وَسیلَتی اِلَی اللهِ وَ بِحُبِّکُمْ وَ بِقُرْبِکُمْ اَرْجُو نَجاةً مِنَ اللهِ و این روش در قرآن و روایات مورد عنایت قرار گرفته است ، در قرآن کریم آیه 64 سوره نساء می فرماید : وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا . ،
در آیه شریفه علاوه بر استغفار خود افراد از گناه ، استغفار رسول اکرم (ص) نیز در پذیرفته شدن توبه آنان عامل موثر معرفی شده است .
اصولأ مسئله شفاعت از انسان های گناهکار وسیله انبیاء و اولیاء و فرشتگان مقرب در معارف قرآن از جایگاه خاصی برخوردار است بگونه ای که تمام فرقه های اسلامی ناگزیر از پذیرش آن می باشند علاوه بر اینکه استفاده از آبروی دیگران در جوامع انسانی مورد قبول قرار گرفته است و کاری مطلوب و موجه بشمار می آید .
و بر همین اساس است که در ادعیه وارده از امامان معصوم و پیشوایان مطهر علیه السلام خواسته های خود و طرح حاجاتشان را در محضر پروردگار ، پس از صلوات بر رسول اکرم و اهل بیت آن حضرت بیان می کنند تا بدینوسیله ضمن جلب رحمت الهی به ما روش دعا کردن را بیاموزد ، این سنت حسنه را به وضوح در ادعیه مبارک امام زین العابدین علیهم السلام صحیفه سجادیه مشاهده مینماییم .
