بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله طیبین طاهرین الهدی مهدیین وسیما بقیه الله فی الارضین ارواحنا فداه سومین نشست علمی صحیفه پژوهی را در محل پژوهشکده مطلعات تقریبی و با همکاری و زحمتی که به دوستان موسسه و بنیاد بین المللی صحیفه سجادیه داده ایم شروع می کنیم
بیان حجت الاسلام و المسلمین وافی در مورد دکتر فوآدیان
شرح حال دکتر فوآدیان
در محضر استاد حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر فوآدیان هستیم که خیلی تشکر می کنیم از اینکه این فرصت را به ما داده اند که در محضر ایشان باشیم و از تجربیات و نوع نگاه شان و ایده هایی که در رابطه با موضوع شریف و نورانی و با عظمت توجه به فرهنگ و معارف صحیفه سجادیه دارند بهره مند شویم
انشاالله من به عنوان مقدمه دو سه نکته را عرض کنم در ابتدای این نشست و این گفتگوی صمیمانه را شروع می کنیم با استاد خب بیش از سی سال در فضای حوزه و فضای طلبگی ورود داشتند به نظرم سال شصت و پنج ورود شما به حوزه علمیه بوده است
استاد تولدشان در تهران است ولی خانواده کوچ به دامغان کردند و آنجا مستقر شدند و بعد هم همانجا وارد بر حوزه علمیه شدند و در یک دوره ای که به نظرم سال هفتاد و یک اگر باشد اشتباه نکنم وارد حوزه علمیه قم شدند و آنجا مشغول به کار و فعالیت و ادامه تحصیل و تدریس شان نکته اولی که در ذهنم است این است که به دلیل تجربه ای که شما در موضوعات تخصصی داشتید
مراکز تخصصی حوزوی
و راه اندازی و ورود در مراکز تخصصی حوزوی یکی از مسائلی که مورد تاکید حضرتعالی اگر قرار بگیرد خوب است این است که چه راهکاری را به ذهن مبارکتان می رسد که چنان چه موفق دیدید مراکز تخصصی حوزوی را مثلاً در موضوع مهدویت و انتظار شما به طور ویژه کار کرده اید و ورود داشته اید به نظرم بخشی از تحصیلات خودتان را هم در آن مراکز تخصصی ادامه داده اید اگر نقطه نظر و نکته ای را در این رابطه دارید
سوال : آیا اصلا راه اندازی مرکز تخصصی را با موضوع صحیفه سجادیه حالا یک یا چند تا در حوزه به طور خاص مورد توجه می بینید و ارزشش اهمیتش که شما تجربه دارید بیان کنید؟
سوال : شما در تدریس فرهنگ و معارف صحیفه سجادیه یک روش خاصی را دارید؟
که آیا اصلا راه اندازی مرکز تخصصی را با موضوع صحیفه سجادیه حالا یک یا چند تا در حوزه به طور خاص مورد توجه می بینید و ارزشش اهمیتش که شما تجربه دارید بیان کنید نکته دومی که به نظرم است حضرتعالی در طول صحبت تان اگر بشود که مورد تاکید قرار بدهید باز هم به دلیل تجربه ای که داشته اید من بعضی از تدریس های شما را نگاه کرده ام و دیده ام بررسی کرده ام به نظرم آمد که شما در تدریس فرهنگ و معارف صحیفه سجادیه یک روش خاصی را دارید حتی چند تا از ویژگی هایش را هم یادداشت کرده ام در آن تدریس هایی که شما داشته اید و برای خودم هم جالب توجه بود این همان نکته ای است که من زحمت به شما خواهم داد در حین این صحبت و از این نکته ها هم استفاده خواهیم کرد از روش های تدریس حضرتعالی و نکته سوم اینکه به نظرم می آید در موضوعاتی که شما ورود پیدا کرده اید الحمدلله در آن پایگاه صحیفه پژوهان و آن مجموعه کانال و گروهی که ما داریم جز فعالترین از اساتید هستید ولی آن نکته‌ای که مورد توجه من قرار گرفته از این است که شما برخی از موضوعات تخصصی که در آن ورود پیدا کرده اید و کار کرده اید همین موضوع کتاب شناسی صحیفه است حتی تدریس هایی هم در این جهت داشته اید واقعاً حیطه آثاری که در این جهت تولید شده است منتشر شده است راجع به شرح ها راجع به تالیف ها این هم می تواند راه گشا باشد برای دوستانی که در موسسه و بنیاد صحیفه سجادیه دارند کار می کنند و اساتید و پژوهشگرانی که به این موضوع علاقه دارند خب این هم مسئله جدی است صحبتم را تمام می کنم
آیند نشست ها
امیدوارم ما بتوانیم در این نشست های علمی که در این جهت دارد برگزار می شود به این مباحث به طور کامل از نگاه و دیدگاه اساتید استفاده کنیم و حتما ثمرات و نتایجی هم به دنبال خواهد داشت چه در توسعه و راه اندازی مراکز تخصصی در این جهت چه در آثاری که می خواهد تولید شود در موضوع صحیفه سجادیه چه در رابطه با نشر و ترویج فرهنگ و معارف صحیفه سجادیه در مخاطبان گوناگون و متفاوتی که صحیفه سجادیه دارد
به یاد دارم یک زمانی از بحث های شما استفاده می کردم که یکی از مسائلی که در حوزه کتاب شناسی باید مورد دقت قرار بگیرد این است که خب یک کتاب برای چه سنی برای چه مخاطبی در چه سطح تحصیلاتی دارد منتشر می شود و تالیف می شود ما هم در حوزه های آموزشی خودمان قاعدتاً باید رعایت کنیم
روش کار بنیاد صحیفه سجادیه
این جهت را در موسسه و بنیاد ما چهار دسته آموزشی را دیده ایم که این را به عنوان نکته پایانی عرضم عرض می کنم و دیده ایم که این ها هرکدامشان بسته آموزشی متفاوتی را و خاص خودشان را می طلبند یک بسته را برای مخاطب عام در نظر باید بگیریم که متفاوت با بعضی از کتاب ها و نوشته ها و تدریس ها است ما عنوانش را گذاشته ایم به نوعی کسانی که یاوران صحیفه هستند و دلشان می خواهد با این کتاب شریف نورانی انس پیدا کنند و کتاب همراهشان شود کتاب زندگی شان شود در یک سطح عمومی هم در جامعه دارند زندگی می کنند و به دنبال یک نگاه کاربردی می گردند برای غیر از جنبه دعا در صحیفه سجادیه خب یک بخش نمی خواهند خودشان هم یک قدم هایی هم بردارند دست چهار نفر را بگیرند و با این کتاب نورانی آشنا کنند یک مقداری عمیق تر با این کتاب معارف این کتاب و سبک این کتاب نورانی صحیفه سجادیه آشنا شوند ما به عنوان موضوعات آموزشی مروجان صحیفه سجادیه از آن یاد می کنیم سطح سوم سطح کسانی است که میکروفونی دستشان است رسانه ای پیششان است مبلغ هستند استاد دانشگاهی است مدرس حوزه است و این ها هم می خواهند ورود در بحث صحیفه داشته باشند و یک قدم هایی را این ها در خدمت به این کتاب شریف بردارند ما به عنوان مبلغان از آن ها یاد می کنیم اینا صرفاً در محدوده صحیفه سجادیه خودشان را در حقیقت نبستند ولی می خواهند در حوزه تبلیغ و در حوزه ترویج به طور خاص در این جهت ورود پیدا کنند ما این ها را به عنوان مبلغان صحیفه از آن ها نام می بریم و گروه چهارم کسانی هستند که نه این ها به طور ویژه می خواهند مباحث مربوط به صحیفه را یاد بگیرند به عنوان یک علم به عنوان یک تخصص به عنوان یک جریان اعتقادی و فقهی اصولی و این را بتوانند بعد آموزش بدهند البته در یک سطحی که ما از آن یاد می بریم به عنوان مربیان صحیفه سجادیه که طبیعتأ این ها دوره های مقدماتی تکمیلی و پیشرفته را باید داشته باشند که بتوانند این ها ورود پیدا کنند و به صورت نظام مند جریان تدریس و آموزش صحیفه سجادیه را داشته باشند این ها این چهار دسته هستند که موسسه و بنیاد با همکاری و استفاده از تجربیات دنبال راه‌اندازی این چهار دسته آموزش است و در برنامه کاری موسسه است بله یک بخش می ماند و آن تربیت اساتید صحیفه سجادیه است یعنی به ویژه در سطح دانشگاه و حوزه سطح سه و سطح چهار رشته های کارشناسی ارشد و دکترا با این تخصص که آن یک نظام نامه خاص خودش را می طلبد و امیدواریم این رشته تاسیس شود در حوزه سطح سه و سطح چهار و هر مجموعه ای که بتواند این پیشگامی را داشته باشد در این جهت که رشته در حقیقت رشته مطالعات حدیثی را با رویکرد صحیفه سجادیه را بتواند به ثبت برساند و موسس باشد یک قدم و گام مهم است طبیعتاً آن وقت مراکز شایستگی برگزاری این رشته تخصصی را خواهند داشت به عنوان تربیت اساتید صحیفه سجادیه که یک کسی یک شخصی سه سال یا چهار سال حالا در آن دوره ها در حدود مثلاً ششصد هفتصد واحد درسی حدود پانصد و خورده ای غیر از بعضی از آن پیش نیاز ها که ساعات درسی است طبیعتاً در آن پونصد و خورده ای ساعت درسی شاید بشود و بتواند به این مسائل و این نکته ها دست پیدا کند و به عنوان یک استاد تخصصی صحیفه سجادیه بتواند مطرح باشد سطح سه و سطح چهار هم با همین رویکرد بگیرد امیدواریم که این حرکت در سطوح مختلف در این چهار قدم و چهار در حقیقت سطح بتواند شکل پیدا کند زمینه ای باشد انشاالله برای تربیت اساتید صحیفه سجادیه و آن سطح سه و سطح چهار حوزه و به نظرم در دانشگاه هم زمینه هایش برای اینکه بتوانند به صورت نظام مند و یک کار آکادمیک و دانشگاهی شکل پیدا کند انجام شود من به همین مقدار بحثم را کافی می دانم و وافی و لازم بقیه فرصت را واگذار می کنیم اگه نکته ای به ذهن به خاطر مبارک حاضران در جلسه و کسانی که در اینجا دارند بحث را به صورت مجازی ملاحظه می کنند به ذهن آمد حتماً محضر شما خواهیم پرسید و تقدیم خواهیم کرد انشاالله در خدمت هستیم
خیلی ممنون
استاد حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر فوآدیان
بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین اللهم لك الحمد بدیع سماوات والارض ذوالجلال و الاکرام ربالارباب و اله كل مالوه و خالق كل مخلوق، و وارث كل شى، ليس كمثله شى و لا يعزُبُ عنه علم شى و هو بكل شىءٍ محيط الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله طیبین طاهرین از این که خداوند تبارک و تعالی توفیق داده در جمع شما عزیزان و سروران هستم خداوند را بسیار سپاسگزار هستم از اینکه لطف فرمودید بنده حقیر را به جمع خودتان دعوت کرده اید ممنون و متشکر هستم انشالله که گفتگوی ما مورد رضایت حجت خدا قرار بگیرد ببینید
سوال : آیا اصلا راه اندازی مرکز تخصصی را با موضوع صحیفه سجادیه حالا یک یا چند تا در حوزه به طور خاص مورد توجه می بینید و ارزشش اهمیتش که شما تجربه دارید بیان کنید؟
موسسات موازی :
الان ما در خود حوزه علمیه قم در نگاه ابتدایی شاید مثلاً یک موضوع با وجود چند موسسه موازی را شاهد باشیم ولی وقتی که به کار های هر یک از این موسسات مراجعه می کنیم می بینیم که کاملاً جهت شان فرق می کند
الان مثلا در قم چند تا موضوع موسسه در مورد موضوع امامت کار می کنند در حالی که ما می گوییم خب مثلاً یک موسسه دارد در مورد این موضوع کار می کند دیگر نیازی نیست این موضوع را موسسات دیگر دنبال کنند ولی وقتی می رویم و می بینیم می بینیم که کارهایشان زمین تا آسمان با هم دیگر متفاوت است مهدویت که فرمودید مرکز تخصصی مهدویت سطح سه و چهار طلبه می گیرد باز موسسه آینده روشن سطح چهار وقتی وارد می شویم و می بینیم که سرفصل های درسی ُشان هم با یکدیگر متفاوت است
بینا رشته ای شدن
امروزه همه مباحث تخصصی شده است و یکی از تخصص هایی که در این موسسات دنبال می شود از باب بینا رشته ای شدن این موضوع با علوم دیگر است الان مثلا اگر از ما سوال کنند در رابطه با روانشناسی که یک بحثی ازعلوم انسانی است دیگر در رابطه با صحیفه سجادیه کدام موسسه دارد دنبال می‌کند ما در کل جهان بگویید چند تا موسسه دارند در مورد صحیفه سجادیه کار می کنند در قم چند تا موسسه صحیفه سجادیه داریم حالا برخی از این موضوعات را مثلاً علوم سیاسی در کدام یکی از این موسسات دارد برای صحیفه کار می شود بیشتر به مباحث عام تربیتی پرداخته می شود و بقیه علوم انسانی مغفول مانده است پس هر چقدر موسسه در رابطه با این کتاب شریف زده شود و جهات شان با یکدیگر متفاوت باشد دارای آثار و برکات است مثال می زنم شما یک کتابی دارید به نام قرآن چند تا موسسه قرآنی دارند کار می کنند چند تا مرکز تفسیری دارند کار می کنند یک کتاب داریم مثل نهج البلاغه چند تا مرکز تخصصی نهج البلاغه وجود دارد خب همین طور هم چندتا مرکز تخصصی صحیفه سجادیه وجود داشته باشد منتها حیطه کار ها با همدیگر متفاوت و نگاه مدیران هر موسسه می تواند جهت های عالی به این معارف ببخشد پس از جهت هم عرض بودن بنده هیچ اشکالی نمی بینم و خیلی هم خوشحال می شوم من این را مثل یک میدان جبهه تشبیه می کنم که نیروی کمکی از راه برسد هیچ کسی که در خاک ریز دارد با دشمن مقابله می کند از رسیدن مهمات از رسیدن نیروی کمکی نه تنها ناراحت نمی شود بلکه خوشحال می شود ما یک جبهه ای داریم برای مقابله با شرک و کفر ما با علم دعا و درخواست و اینکه دل های رمیده را به سوی خدا جهت بدهیم داریم کار می کنیم با توجه به این کار هایی که ضد دین است با کار های سخیفی که برای مقابله با دین دارد صورت می گیرد حالا یک کسی بیاید یک مرکزی بزند برای دعا برای زیارت برای صحیفه سجادیه قطعأ هم نیروی کمکی محسوب می شود و هم ما می توانیم از محتوای آن ها استفاده کنیم خیلی از معارفی که ما وقت نداریم خود شما مستحضرید هر شخصی با صحیفه وقتی اُنس پیدا کند از خدا یک عمری می خواهد که این صحیفه را خب کار کند یعنی عمر یک انسان یقینأ تمام می شود و صحیفه را خب هنوز نتوانسته است آنچه را که باید از آن استخراج کند بیرون بکشد
مظلومیت فرهنگی:
استاد وافی : یک نکته ای را اینجا عرض کنم یک صحبتی را من دیدم معمولا اینگونه است مثلاً شما یک قالب پنیری دارد تولید می شود صد مدل از این پنیر را می بینید برای ذائقه های مختلف انسان ها فضا های مختلف رنگ و طعمش ولی به محض اینکه بعضی از کارهای خاص به ویژه کار های فرهنگی می رسد این مظلومیت فرهنگی است اگر دوتا موسسه کنار هم دیگر بر حسب ظاهر به فرمایش شما دارند کار موازی می کنند می گویند کار موازی است چرا در صنایع مثلا غذایی صد تا غذا متفاوت برای ذائقه های مختلف با طعم های مختلف حتی گاهی شما متوجه نمی شوید که این طعم چه فرقی می کند با دیگری ولی دو کارخانه دارند تولید می کنند پس این آن نکته ای که شما دارید می گوید درست است یعنی اصل موازی بودن کار های فرهنگی بد نیست مشروط بر اینکه ما این نکته ای که شما می گویید یعنی ذائقه ها مخاطب ها ایده های مختلف حیطه های مختلف را در این مجموعه ها به طور خاص دنبال کنیم نشود همه این ها دارند کار می کنند و همه یک مدل یک جریان تازه اگر همان هم باشد در صحبت های آقا من دیده ایم ایشان می فرمایند که همیشه کار موازی بد نیست در بحث تشکل های تشکیلاتی این نکته قابل دقت است راجع به این حرفی که شما می زنید و به نظرم درست است
فقر محتوایی
استاد فوادیان :اگر ما در قم مرکز تخصصی صحیفه داریم باز ماهیتش با بنیاد شما متفاوت است چون کلمه بین المللی در کار شما است و شما حالا ببینید چند تا در کل ایران در نظر بگیرید موسسه ای در عرصه بین الملل دارد برای صحیفه کار می کند خب این مغفول مانده است درحالی که صحیفه زبانش بین المللی است چون با دعا است و با فطرت همه انسان ها درگیر است هر کجای جهان برویم هر کسی هر چیزی بپرستد دارد آن الهه خودش را می خواند خب الان چقدر ما دچار فقر محتوایی هستیم برای یک گفت و گوی بین ادیانی یا بین المللی در مورد مفاهیمی که در این کتاب آمده است خود حضرتعالی خاطرات زیادی را شنیده اید کسانی که در سفرهای خارجی صحیفه به کسی هدیه داده اند یا صحیفه در صحبت هایشان بوده است یا به دنبال یک محصولی می گشتند که همه جهان آن را پذیرا باشند از این کتاب استفاده کرده اند یعنی شما مستحضر هستید وقتی قرآن را ما به غیر مسلمان خواسته باشیم پیشنهاد بدهیم به برخی از آیاتش که می رسد یک عقب نشینی دارد فهم آیات برایشان سخت است یا مثلاً نسبت به نهج البلاغه بعضی از مسلمانان وقتی با خطبه شقشقیه برخورد می کنند یا مثلاً با برخی از کلمات حکمت آمیز حضرت امیر که به خاطر شرایط این ها را بیان فرمودند دچار گزش خاصی می شوند اما صحیفه سجادیه را شما می بینید که حالا شما من این را بگویم که حالا شما می فرمایید طرح و شکل و این ها شما مثلا این بلا تشبیه مثلا صحیفه را شما با کتاب مقدس عرضم به حضور شما که مقایسه کنید این کتاب مقدس تیراژش چقدر است ترجمه هایش چقدر است بعد کیفیت چاپ چگونه است و چیز هایی که می شود حالا بیاید نسبت به صحیفه یعنی حالا این حرف را من می گویم دیگر آقای رحیم پور ازغدی این را گفتند اگر آن ها یک همچین کتابی داشتند هزاران پایان نامه و هزاران کرسی برای این کتاب تشکیل می دادند فوق العاده صحیفه ظرفیت دارد.
متن ادبی کلاسیک قرن اول
استاد وافی : دلیل هم دارد این کار ها من بارها گفتم شما مستحضر هستید یک متن ادبی کلاسیک قرن اول اصلاً فارغ از اینکه یک امام معصوم گفته است و حالا یک متن ادبی کلاسیک قرن اول در این سطح از فصل های زیبا شناختی خودش دست‌مایه همایش ها و نشست ها و پایان نامه های در دنیا است ولی ما اینجا به همین مقدار هم نتوانستیم این را تبیین داشته باشیم برایش و نه کار کنیم حرف درست است راجع به آن خاطراتی هم که می گویید مطلب دقیق است من به یاد دارم از شما یک گفتگو و مصاحبه ای دیدم که راجع به سرکار خانم دکتر فریده مهدوی دامغانی است خیلی خاطره های زیبایی بود و تاثیرگذار شاید بشود یک مجموعه ای را مستند یک مجله تلویزیونی کار شود و اصلاً این خاطرات یک بخشی از آن مجله تلویزیونی باشد که تاثیرات این ها را ببینیم به مصاحبه شما اگر کسانی که و بینندگانی که دارند برنامه را می بینند مراجعه کنند مخصوص شما آن خاطره خانم دکتر مهدوی دامغانی را توضیح و شرح داده اید یکی از نمونه های تاثیر پذیری کسانی است که در محضر نیایش های صحیفه قرار گرفته اند بله در خدمتیم
استاد فوادیان : خب پس در رابطه با اینکه مرکزی تاسیس شود و عرضم به حضور شما که کار شود جنبه هایی که مغفول مانده است درباره صحیفه این یک کار لازم و ضروری است از اینکه خدا به شما توفیق داده است یک بنیاد بین المللی تاسیس کرده اید و برای صحیفه زحمت می کشید انشالله خداوند هم به توان شما و هم به ایده ها و افکار شما در این باره برکت بفرمایید که فوق‌العاده این کار ارزشمندی است اما برای روش تدریس ما نگاه می کنیم دوره هایی که برگزار شده است عمومی است یا مثلا ویژه برای هر کدام از این ها می شود یک تعریف خاصی کرد
دوره و مراحل کار با صحیفه
استاد وافی : معمولأ خود شما چه دوره هایی را رفته اید
استاد فوادیان : من الحمدالله خداوند توفیق داده است هم دوره های عمومی شرکت کرده ام و هم با جمع متخصصانی که در یک زمینه تخصص داشته اند بودم که بگویم صحیفه برای این ها چه دارد و برای طلاب مثلاً ما به لحاظ مثلاً یک موضوع علمی با آنها بحث و گفت و گو کردیم که مثلاً یک مطلب گزینش کردیم از صحیفه گفتیم می خواهیم ببینیم این کتاب چه حرفی دارد برای ما به صورت سر فصلی و گزینشی برایشان بحث کردیم.
استاد وافی : پس از متخصصان منظورتان همین طلبه ها است
بله .
ارتباط صحیفه سجادیه با روانشناسی
استاد وافی : اخیرا از شما یک خبر و گزارشی را دیدم که راجع به آن بحث می کنید راجع به یکی از اساتیدی که در حوزه مباحث روانشناسی کار ویژه ای در حقیقت یک تجربه بالینی ایشان داشتند راجع به آثار دعا نسبت به بعضی از مسائل و مشکلات و مصائبی یعنی گروه های را انتخاب کرده اند این موضوعات را نسبت به آنها داده اند ارائه داده اند و آنها بعد راجع به این بحث دارند اگر اینجا چون بحث تخصص بحث های تخصصی در صحیفه بود اگر یک توضیح تکمیلی دارید و یا راجع به همان موضوع این عزیزی که در این حوزه کار کرده اند به نظرم صاحب کتاب هم هستند یک توضیحی بدهید و بعد برویم راجع به دوره های عمومی خوب است
استاد فوادیان : مثلا اگر برای یک مرکز درمانی خواسته باشید دوره برگزار شود خب برخی از دعا ها مثل دعای پانزدهم یا همان دعای عافیت بعضی از این دعا هایی که در بدو امر و از آن عنوانی که آن شخص انتخاب کرده است برای این دعا بر می‌آید که خواسته باشد برای روح و روان یا حتی جسم حضرت دعا بفرمایند خب بگوییم که چرا حضرت این کلمات را به کار برده است بازتاب این کلمه در روح و روان و جسم انسان چیست یکی از چیز هایی که شما مستحضر هستید این هم به صورت علمی کار شده است نمونه های داخل و خارج هم زیاد است روی کار های متنوعی که انجام داده اند که این کلمات هرکدام بار معنایی دارند ما مثلاً مثال می زنیم شما ببینید دو نفر نا محرم هستند با خواندن یک خطبه عقد یک محرمیت ایجاد می شود این کلمه چه ظرفیتی دارد که چنین ارتباطی را از حرمت به حلالیت می کشاند حالا یک زمان می بینیم در بحث های اصولی بحث الفاظ و این ها می گوییم ما باید بار معنایی را دقت داشته باشیم الان می گویند شما این آقای ایزوتوپ که روی آب آزمایش کرد وقتی شما یک کلمه ای را به مولکول های آب می گویید اگر دارای بار مثبت باشد مولکول ها زیبا می شود و اگر این کلمه شما بار منفی داشته باشد آن مولکول های آب زشت می شوند نه تنها فقط آب موجود زنده است ما که می گوییم يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ همه عالم شعور دارند و دارند خدا را تسبیح می کنند امام سجاد در دعای سی و یک
در بحث توبه می گویند خدایا من که با این کلمات تو را می خوانم شاید لعل ما معنای شاید می گوییم ما می گوییم باید حالا کلمه را شاید معنا کنیم شاید این اشیا و موجوداتی که اطرافم صدای مرا می شنوند آن ها هم بگوییند خدایا حالا که اینطور تو را می خواند تو از سر تقصیراتش بگذر
استاد وافی : دقیقا این تعبیر را دارد چیزهایی که در آسمان است و آن چیزهایی که بر زمین است این ها بگویند که من خلاصه پشیمان هستم و دارم توبه می کنم یعنی این شعور کائنات را امام سجاد و این شعور کیهانی را که حالا ما رد پاهایش را در بعضی از این فرقه های انحرافی که به سمت دیگری می برند با اصالتش را امام سجاد در زمینه دعا ها می آوردند دقیقا همینطور است
استاد فوادیان : خب عرضم به حضور شما که این را وقتی ما به یک کادر درمان یا موسسه درمانی می گوییم این ها خب متوجه می شوند یا یکی از بزرگانی که از آیات بودند که بیمارستانی را تاسیس کرده بودند خود این آقا همه روز به همراه آن پزشک مربوطه که وظیفه داشتند به بیماران سر بزنند همراهی می کرد و کنار هر تخت آن آقا آن پزشک کار خودش را انجام می داده و نسخه می پیچیدند و کار انجام می دادند این آقا دعا می کرد بعدآمار گرفته بودند افرادی که از این بیمارستان بهبودی پیدا می کنند بیشتر از بیمارستان های مشابه است به دلیل آنکه کسی که می گوید این حاج آقا دارد برایش دعا می کند به خودش تلقین می کرد که ایشان دعایش مستجاب می شود و من خوب می شوم
استاد وافی : این را ما داریم در دنیا خیلی این نکته که جناب آقای دکتر می گویند مسئله جدی است در دنیای امروز یعنی الان یک تحقیقی کار شده است من یک وقتی در آن همایش تبلیغ جهانی دین به این اشاره کرده ام به این نکته که حضرت عالی می فرمایید جهت تایید حرف شما عرض می کنم دو تا از بیمارستان های مشهور در انگلستان و در کانادا یک تحقیق انجام شده است راجع به اینکه کسانی که می خواهند به اتاق عمل بروند این ها باید به نوعی بیایند مبلغ دینی شان به عنوان فضای معنوی باید برای این ها دعا بخواند و نیایش کنند و بعد بروند و بعد دعوا شده است بین کادر اتاق عمل که آن ها می گویند بیمار برای عمل بیاید و بیمار می گوید هنوز آن کسی که برای من نیایش و دعا و آن مبلغ و روحانی نیامده است دعا بخواند و حقوقدان ها مقالاتی نوشتند و بحث هایی کرده اند که آیا اینجا حق با بیمار است و باید صبر کند اتاق عمل و کادر بیمارستان یا چون برای بهبودی او تلاش می کنند و این کمک می کند این روحیه به بهبودی او یا نه والان نیامده چه کنیم ! خلاصه بحث در گرفته است می خواهم بگویم یک بحث جدی است راجع به این قضیه و مسئله مهمی هم است
استاد فوادیان : آقای دکتر عباس شیبانی انشالله خداوند به ایشان سلامتی دهد ایشان پزشک هستند می گفتند که من در درمانگاه بقیه الله طبابت می کردم می گفتند برخی از مراجعه کنندگان می آمدند پیش من و می گفتند ما دچار این بیماری هستیم و رفتیم دکتر و پزشک به ما این نسخه را داده است می گفتم نسخه هایتان را بدهید به دفترچه شان نگاه می کردم و می دیدم همان دارو هایی که من می خواهم بنویسم خب پزشکان قبلی نوشته اند میپرسدم خب چرا آمده اید من هم می خواهم این دارو ها را برایتان بنویسم می گفتند نه اینجا چون بقیه الله نام دارند ما به خاطر نام بقیه الله آمدیم یعنی می خواهم بگویم با یک اعتقادی امده است. اگر وقتی ما می گوییم یا من اسمه دوا و ذکره شفا یا این را اعتقاد داریم یا این کلمه حقیقت دارد یا ندارد وقتی ما برای این ها یک بار حقیقی و معنای درستی تلقی می کنیم عرض می شود که این هم به لحاظ علمی همینطور که فرمودید کتاب هایی که نوشته شده است و ثابت کرده اند یعنی چیزی نیست که ما بخواهیم بگوییم هنوز ثابت شده نیست ونظریه است وشاید قبول نشود این ها دیگر کار شده است در داخل و خارج کشور .حالا اگر ما خواسته باشیم برای کادر درمانی موضوع صحیفه سجادیه را مد نظر داشته باشیم ضمن اینکه از اول تا آخر این کتاب به دردش می خورد صد درصد برای خودش اما متناسب با شغلش برخی از این دعا ها به صورت ویژه می شود برای شان لحاظ کرد مثلا اگر ما برای حوزه علمیه خواهران می خواهیم مثلاً دوره تعریف کنیم ضمن این که همه این دعا برایشان خوب است کتاب صحیفه اما برخی از دعا ها می تواند یک ویژگی خاص برای مخاطب داشته باشد مثلاً مراکز نظامی انقدر که دعای بیست و هفتم برایشان خوب است (بقیه همه دعا ها خوب است )ولی می خواهیم بگوییم آقا شما که مواجه هستید و تلاش می کنید برای امنیت کشور ببینید امام سجاد علیه السلام برای موفقیت شما نه اینکه چه دعا هایی کرده است بلکه چه راهکار هایی را پیشنهاد داده است . ببینید که بحث کاملاً علمی و کاربردی متناسب با همان مراکز می شود ارائه داد.
استاد وافی : من برای این که دارد ثبت می شود و ضبط می شود یک ارجاعی می دهم وارد نمی شوم برای اینکه این بحث تقریباً بحث تکمیلی برسد آقای دکتر سید علی مرعشی که اخیراً مصاحبه و گفت و گوی چاپ شده است راجع به دکتر فوآدیان هم نسبت به موضوعات ایشان و بحث های ایشان حساسیت دارند و دنبال می کنند دیدم که در بحث ها و صحبت هایشان به این نکته هم اشاره می کنند ایشان یک کتابی دارد و یک مجموعه را فراهم آوردند به نام درسنامه روانشناسی اسلامی این یکی از همان بحث های تخصصی است دیگر اصلاً پژوهشی است در رابطه با اثر بخشی ادعیه صحیفه سجادیه این را کسانی که این بحث را می بینند و دنبال می کنند حتماً به این بحث و موضوع بپردازند ما هم همین بحث را در سایت بنیاد بین المللی صحیفیه سجادیه خواهیم گذاشت یعنی ssif 1 که مخفف بنیاد بین المللی صحیفه سجادیه است و یک چون در مرکز بنیاد بحث را دنبال می کنیم می توانند این بحث را بارگذاری می شود و ببینند این بحث آقای دکتر سید علی مرعشی را ایشان راجع به سه تا موضوع کار تجربی و مشاهده ای انجام داده اند یعنی یک مطالعه دقیق میدانی انجام داده اند با یک مجموعه و گروه هایی یکی در رابطه با بحث اضطراب مرگ است در زمان مرگ یعنی انسان ها خیلی ها نمی توانند موضوع خودشان را به آن لحظه آخر تکلیف خودشان را معلوم کنند و ایشان بر اساس این که دو تا از دعا های صحیفه سجادیه یک کار علمی و میدانی را انجام داده اند و به یک نتایج بسیار مثبتی در این جهت رسیده اند در یک موضوع دوم راجع به سلامت روانی بیماران وارد عمل شده است و کار انجام داده است دو سه تا از دعا هایی امام سجاد در زمان شدت بیماری و مرض داشته اند و این را می خواندند برای دیگران املا کرده اند و انشا کرده اند و نوشته شده است و به ما رسیده است از همین دعا ها استفاده کرده است و یک بحث که برای بنده جالب بود بحث هوش اخلاقی یکی از موضوعات بسیار مورد توجه امروز در دنیای امروز هم این است که چگونه ما هوش اخلاقی افراد را بالا برویم و ایشان بر اساس دعای بیستم صحیفه سجادیه که دعای مکارم الاخلاق است عده ای از دانشجویان را درگیر با این موضوع کرده اند که شما این دعا را بخوانید روی این دعا کار کنید موضوعات شان را روی آن ها فکر کنید یک برنامه منظم و منسجمی را چیده اند و بعد مقایسه کرده اند دوباره طی آزمون های دقیق علمی و بعد دیده اند این هایی که با دعای مکارم الاخلاق ارتباط گرفته اند چقدر متفاوت هستند از دیگرانی که در مرحله اول تقریباً در یک سطح بوده اند این به نظرم آن نکته ای است که استاد نسبت به این قضیه دارند که بحث های بینا رشته ای و بحث های تخصصی و در حقیقت نظام نامه آموزشی معارف صحیفیه سجادیه به این سمت و سویی که خاص هم برود و افراد مختلف بتوانند سر سفره صحیفیه سجادیه بنشیند حالا این یکی دو سه تا بود
استاد فوادیان : حالا یکی از آقایانی که با شما همکاری می کنند آقای احمدی فراز دکتر احمدی فراز در بحث بهداشت معنوی کار کرده است.
استاد وافی : یکی از اساتیدی هستند که ما در آینده نشست ها حتماً خدمت ایشان خواهیم بود
استاد فوادیان : بله ایشان هم درسنامه دارند و هم کارهای بالینی انجام داده اند یعنی با گروه های مختلف اجتماعی از طریق همین دعا درمانی چون دعا درمانی مثل قرآن درمانی حالا یک چند دقیقه ای من جمله ای را عرض کنم برخی ها خیال می کنند قرآن درمانی اول قرآن درمانی را توضیح می دهم و بعد دعا درمانی را می گویند که ما کدام آیه را بخوانیم سر دردمان خوب شود پا دردمان خوب شود قرآن درمانی این نیست قرآن درمانی این است که محال است شما سوره حضرت یوسف را بخوانید و کینه برادرتان در دلتان باشد چه برسد به دیگران محال است شما داستان قارون را بخوانید و باز چشمتان پر باشد از مواهب دیگر دنیا، امام سجاد زمانی که به دنیا نگاه می کردند یک دعایی را دارند پس قرآن درمانی می گوید که چگونه بیماری های روحی و اخلاقی را من می آیم و درمان می کنم حالا دعای هشتم اللَّهُمَّ إِنی أَعُوذُ بِک مِنْ هَیجَانِ الْحِرْصِ، محال است شما این دعا را بخوانید و در وجودتان کلکسیانی از این خطا ها و اشتباهات باشد درمان می کند و الان همه معتقد هستند بسیاری از بیماری های روانی منجر به بیماری های جسمانی می شود مثل حسد که خیلی مشهور است حالا دعا درمانی هم همین طور است در بحث دعا درمانی من به دنبال این نیستم که این دعا را بخوانم و خوب بشوم ببینید وقتی کرونا آمد بسیاری از بزرگان دین برای پشت سر گذاشتن این وضعیت توصیه هایی داشتند حالا من نمی گویم که مشخصا کدام بزرگوار. مقام معظم رهبری فرمودند دعای هفتم صحیفه سجادیه چرا برخلاف متداول آن روز که هر کسی توصیه ای داشت ایشان ارجاع دادند به صحیفه سجادیه؟اول به خاطر انسی که ایشان با این کتاب دارند چون نگاه های ایشان اگر ما به سایت حضرت آقا مراجعه کنند یک کتابی تألیف شده است به نام صحیفه سجادیه از دیدگاه مقام معظم رهبری نگاهی که ایشان دارند به این دعا ها عجیب است.
استاد وافی :مجزا چاپ شده است راجع به صحیفه سجادیه غیر از حماسه امام سجاد
استاد فوادیان : نه آقای جهانی یک کتابی تألیف کرده اند زیر چاپ است صحیفه سجادیه از دیدگاه مقام معظم رهبری .
شأن صدور دعای های صحیفه سجادیه چیست؟
استاد فوادیان : عرضم به حضور شما که من یک دو نکته بگویم شما وقتی داستان حضرت یوسف شأن نزولش را می خوانید می بینید در شعب ابیطالب بر پیغمبر نازل شده است مسلمان ها در یک شرایط سخت اقتصادی وجود دارند حالا خدا احسن القصص برایشان آورده است یعنی با این داستان خودشان را سرگرم کننده نه ببینید یک یوسف نبی بوده است که هفت سال خشکسالی را چگونه تحمل کرده است و برکات چگونه بر او نازل شده است ای مسلمانان شما اگر در این شرایط سخت هستید یک آینده روشنی برایتان است ببینید شان نزول این سوره می شود شعب ابیطالب اما شأن صدور این دعای صحیفه چیست؟ هیچ یکی از اولیای دین به اندازه امام سجاد شرایط امامت شان سخت نبوده است چرا که آغاز امامتشان با اسارت است کدام ولی خدا این گونه بوده است؟ و آن گرفتاری ها ببینید به لحاظ اجتماعی بنی امیه هستند گروه های مختلف کشورهای اسلامی را گرفتند و بین خودشان تقسیم کردند بیست نفر در مکه و مدینه اهل بیت را دوست ندارند به لحاظ فرهنگی شما یک کتاب دویست و پنجاه ساله را که ورق بزنید می بینید که چه شرایط فرهنگی حاکم است در سرزمین وحی یعنی هر جور نگاه می کنید چون در مورد امام سجاد می گویند باعث الاسلام من جدید خب امام در این شرایط سخت این شرایط را در نظر بگیرید سبب صدور این دعا ها شده است یعنی در آن شرایط سخت سوره یوسف می آید در آن شرایط سخت حالا شما می‌گویید به لحاظ فرهنگی غنا شایع شده، آهنگ کلام امام سجاد دل ها را از آن کنسرت های آن زمان مدینه جذب کلام آهنگین امام کرده است در آن زمانی که شرافت به داشتن ثروت و این چیز ها بوده است اما می گویند : “فان الشریف من شرفته طاعتک ” شریف کسی است که اهل اطاعت باشد یعنی اگر ما صحیفه را شرح کنیم با تاریخ سی و چهار ساله امام سجاد آن زمان ببینیم در چه بستری این دعا صدور یافته است.
استاد وافی : یعنی شأن نزول صحیفه سجادیه امام سجاد است با همه ابعاد سیره و تاریخ معاصرشان
استاد فوادیان : بحث ما این ما این نیست ادوار امامت را بعضی ها کار کرده اند می گویند چهار دوره است دوره دوم با امامت امام سجاد آغاز شده است این را دیگر همه قبول کرده اند خب امام چطور آن جامعه رمیده جامعه ای که هیچ رابطه ای با حجت های الهی ندارد مرجعیت اهل بیت کلاً تعطیل شده است امام سجاد چه کار کرده است که امام باقر و امام صادق مردم را که کشانده اند در خانه اهل بیت جناب حاج آقا وافی من این را مثال برای شرایط خودمان عرض می کنم زمان امام سجاد شما حساب کنید که جامعه اسلامی جمعیتش چقدر است چند نفر با اهل بیت هستند خود امام می فرمایند “ما بمكة و لا المدينة عشرون يحبنا” بیست نفر نیستند شما همین را بیاورید در این شرایط فعلی چند میلیارد آدم زندگی می کنند هفت میلیارد از این هفت میلیارد چند نفرشان اهل بیتی هستند که اهل بیت از آنها راضی هستند می‌گویند شیعیان چهارصد یا پانصد میلیون همه شیعیان را جمع کنید پانصد میلیون یعنی همان تناسب مثل دوره امام سجاد است امام سجاد چه کاری کردند که مردم آمدند به سمت اهل بیت ما بهترین کاری که می توانیم کنیم الگوبرداری از روش امام سجاد برای ساختن یک فضایی که مردم پی به مرجعیت اهل بیت ببرند خیلی شرایط ما شبیه به شرایط امام سجاد از این لحاظ است خلاصه در آن فضا و در آن دوران درمان درد های جامعه بوده است این کتاب از حلقوم کسی آمده است که سی و چهار سال امامت کرده اند و بعد شما اگر آن ابتدای صحیفه مد نظر داشته باشید متوجه می شوید که این کتاب اینطور که تبیین یافته است محصول اواخر عمر امام سجاد است چون زمانی که زید نسخه را مقایسه می کند با امام صادق علیه السلام امام فرمودند:” هذا خط ابی باملا جدی و مشهد منی” پس امام صادق هم بودند ببینید این ظرفیت صحیفه این است که با توجه به تاریخ امام سجاد و آن همه گرفتاری های متنوع سبب صدور و نحوه مواجهه امام با بزهکاری های متنوع فردی و اجتماعی بوده است امام این گونه توانسته اند ابوحمزه و ابوخالد و .. را تربیت کنند .چون در آغاز امامت چهار نفر برای امام نوشتند مثل سعید بن مسیب و… و این ها را می نویسند ولی شیخ طوسی زمانی که شاگردان امام سجاد را نام می برد صد و هفتاد نفر نام می برد خب امام با این توانسته اند این افراد را به اینجا بکشاند خب ما هم اگر می‌خواهیم برای هر گروه و هر طبقه و هر طیف و هر جامعه ای که زندگی می کنیم صحیفه برای ما حرف دارد کجای جهان ما برویم که همسایه نداشته باشیم ؟امام سجاد دعای برای همسایه دارد چه کسی است در این دنیا که پدر و مادر نداشته باشد؟ چه کسی است که فرزند نداشته باشد؟ چه کسی است که در این دنیا بیمار نشود ؟یک نفر را بیاورید که گرفتار نباشد؟
نظام نامه آموزشی صحیفه سجادیه
استاد وافی: نظام نامه آموزشی صحیفه سجادیه که شما دارید لیست می کنید این شوخی نیست چون چاپ شده عرض می کنم کاری که آقای حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر سجادی انجام داده اند در اصفهان به نظرم تا نه هزار موضوع توانستند استخراج کنند از مباحث صحیفه سجادیه که آن تازه من نگاه میکردم دیدم بعضی از این بحث های بینا رشته ای و بعضی از این موجودات جدید با این نگاه شما در آن نیست تازه یعنی کاملاً واضح است و پیشرو است ولی به همین مقداری که این ها تتبع کرده اند توانسته اند استخراج کنند اجازه بدهید برگردیم به بحثمان راجع به روش های تدریس من یک کلاسی از شما را دیدم ابتدای کلاس شما راجع به یک موضوعی با این که موضوع بحث شما و درس شما نبود ولی یک موضوع جالب توجهی را مطرح کردید و بعد به نظرم آمد که یک بحث انگیزشی است یعنی این فردی که می‌خواهد بیاید بحث های صحیفه سجادیه را بشنود لازم است که ترغیب شود مشوق می خواهد باید انگیزه پیدا کند در این دنیای امروز با این همه حواشی و مشکلات و مسائل اولین سوال جدی جامعه ما این است که در این بحث ها چرا باید سراغ صحیفه برویم حالا رفع مشکلات و مسائلی که دعای خاص مثلاً بیماری و این ها است خودش یک بخشی از توجه به دعا گاهی است ولی اینکه شما این کتاب بشود کتاب همراه شما مأنوس با این کتاب شوید به گونه ای که اگر یک روز این کتاب را ندیدید یا صحبتی نکردید یا توجهی به کتاب نشد شما دل نگران شوید این به نظرم بحث های انگیزشی می خواست این را من در روش های تدریس شما دیدم یعنی یک موضوعی را مطرح کردید بعد هم گفتید که این مربوط به کلاس بحث ما نیست ولی من می خواستم بگویم که این گونه هم می شود اگر در آن نکته اول راجع به این بحث های انگیزشی یعنی اگر شما می خواهید یک کسی را تشویق کنید به اینکه امروز با این همه سرو صدا و هیاهو و گرفتاری ها خب انسان ها چرا باید سراغ صحیفه بروند حالا این بحث هایی که ما می کنیم جای خودش باقی است ولی به نظرم مثلاً نقل آن حکایت هایی که است که آدم ها چگونه حتی مسلمان نیستند حتی صاحب دین هم نیستند ولی نسبت به دعا های صحیفه سجادیه منقلب شده اند متاثر شده اند شخص آن خانمی که ؟(48:52) که مثلا داستانشان را خودشان نقل می کنند به نظر من یکی از روش ها این همان حکایاتی است که پیرامون تاثیرگذاری این جریان است حکایت مجلسی اول که از جوانی خودش می گوید و در سند صحیفه سجادیه هم می گوید بالمناوله یعنی من دست به دست از امام زمان چهره به چهره این کتاب را به من رسید غیر از حالا سند هایی که برایشان نقل می کنند یکی این است اما یک جمله و یک کاری از شما دیدم که راجع به آن می خواهم همان طور که شما سوال کرده اید از کسانی که در فضای تدریس بودند که چه کسی بلد است این با صدای خوش بخواند و بعد علی الظاهر خواندند این صوت هایی که از شما گوش می دادم چون طبیعی است وقتی من می خواهم محضر شما بشینم باید یک مقداری آن روش های شما و تدریس نگاه شما حتی مصاحبه های شما را نگاه کردم گفتگو هایی که داشتید را نگاه کردم که چه موضوعاتی مورد توجه شما بوده است راجع به این یعنی آیا می شود از این جهت هم برای جنبه های ترویجی خلاصه چه راهکارهایی را پیشنهاد می کنید؟
شیوه جذاب سازی کلاس ها
استاد فوادیان: آقای حسن محمودی یک کتاب دارند شیوه جذاب سازی کلاس ها در حوزه نماز و مهدویت با یک موضوع دیگر
شیوه های جذاب سازی کلاس ها این خودش یک علم و فنی است البته من از ایشان خواسته ام که شیوه های جذاب سازی کلاس های صحیفیه سجادیه را بنویسند برای شروع می شود با معما شروع کرد می شود با پرسش و با پرسیدن انگیزه ایجاد کرد من خودم هم هر کسی هم باشد می گویم من از صحیفه چندتا سوال می پرسم کاری هم نداریم هر کسی بتواند یک توضیح مختصر درباره کلمه دهد من به او جایزه می دهم
استاد وافی : حالا این ها کسانی اند که آمده اند سر سفره!
استاد فوادیان : نه یک عده ای هستند که مثلا سی سال در حوزه درس می خوانند
استاد وافی : ولی کسانی که واقعا نیامده اند سر سفره چکار می کنید؟
استاد فوادیان : من از موضوعات کاربردی برایشان می گویم مثلا الان عرض می کنم خدمتتان مثلاً آنهایی که خیلی ادعا می کنند خب ما مثلا آیات را دیده ایم روایات را دیده ایم مثلاً مدت ها پای منبر ها بوده ایم از دین و منبر و محراب فاصله نگرفته ایم و بیگانه نیستیم می گویم دعای ملائکه دعای سوم امام سجاد برای ملائکه دعا می کنند میفرمایند و رومان فتان القبور اگر هر کسی بگوید رومان چه فرشته ای است من به او جایزه می دهم شما می دانید هر کجا بروید و بگردید غیر از صحیفه نمی توانید با این آشنا شوید بله بعضی از تعبیر ها و واژه ها خاص هستند یعنی ابداع امام هستند
یا مثلاً اگر عموم مردم باشد من می‌گویم آقا شما هر کجای جهان که بروید مردم فرزند دارند و به فرزندانشان هم لطف میکنن مثلاً شما برای فرزندتان پوشاک تهیه کنید کتاب وسیله اسباب بازی غذا برای او درست می کنید خب شما هر کجای جهان بروید پدر و مادر دارند این کار را می کنند اما نگاه امام سجاد و صحیفه سجادیه در این کار هایی که ما برای فرزندانمان انجام می دهیم با بقیه ملت ها و مکتب ها چه تفاوتی دارد؟ شما مثلاً یک فرد انگلیسی آمریکایی هلندی و..
استاد وافی : خانواده های ایرانی بالاخره دنبال یک سطح بهتری از رفتار های اخلاقی برای بچه هایشان هستند در حوزه تربیت مثلاً می تواند یکی از جذابیت های صحیفه باشد
بر سر دوراهی گیر
استاد فوادیان : مثلاً موضوعاتی که فوق العاده کاربردی هستند من دو تا مثال که هم در دعای نهم است و هم در دعای هجدهم من می گویم ما ها همه بر سر دوراهی گیر می کنیم معمولاً انسان های متدین وقتی که نمی دانند چه کار کنند می گویند استخاره بگیریم یا خودشان استخاره می گیرندولی امام سجاد اگر چه دعای استخاره دارند طلب خیر دارد ما آن را کنار می گذاریم ولی در دعای نهم و هجدهم در همین دو دعا دارد من سر یک دوراهی قرار گرفته ام و نمی دانم چه کنم اینجا عرض می کنم می گویند که “فغیر کثیر ما عاقبته الفناء” آن چیزی که فانی است دنبالش نرو و به دنبال چیزی باش که عاقبت دارد من دو کار را می خواهم انجام دهم کدامش باقی است و کدام فانی فانی را کنار بگذارم مکانیزم نجات از سر دوراهی است. یا مثلاً در دعای نهم امام سجاد علیه السلام یک روش خیلی قشنگی به همه ما ها یاد می دهند برای رفع تحیر امام می فرمایند که خدایا دو کار است یکی با باعث غضب تو میشود و یکی باعث خوشنودی تو می شود میل من را به سمت کاری قرار بده که باعث خوشنودی تو می شود شما امروز دو مکان دعوت شده اید کدام را بروید خدا خوشنود تر است همان را انتخاب کن یعنی با این روش های کاربردی که در صحیفه می تواند در زندگی ما ها جاری باشد .
فعالیت ها و کارهای هنری و رسانه ای
استاد وافی : حالا غیر از فعالیت ها و کارهای هنری و رسانه ای که جذابیت های خودش را دارد و متاسفانه در آن جهت هم ضعف داریم ولی به قول شما در حالت خطابه و بیان لااقل این موضوعات می‌تواند خیلی کاربردی باشد تا ما می‌توانیم در سبک زندگی باید استفاده کنیم. ولی ما فیلم سریال یا تیزر یا رمان نداریم .
که بتوانیم بگوییم که مثلاً این ها بتواند یک کسی را یک مرتبه جذب کند حتی شاید جالا در حوزه ترجمه که این اتفاق افتاده است مثلاً یک کسی همین ترجمه صحیفه را دیده است ولی ما در جامعه خودمان واقعاً بسته بندی های خب و قالب های رسانه های خب خیلی کم داریم
استاد فودایان : این وقتی با هنرمندان صحبت کنیم این توپ را می اندازند در زمین ما می‌گویند شما به ما قابلیت صحیفه را گفته اید که ما برایش اثر خلق نکرده ایم ما یک زمانی هم ضرورت برخی از کار ها را حالا مثلا شما شده است سرچ کنید دیگر آیا یک مقاله ای که سوژه های یک مقاله نه یک کتاب نه یک نشریه یک مقاله که سوژه های هنری صحیفه را برای مستندساز برای فیلم کوتاه گفته باشد نداریم هستند انسان های هنرمند می آیند می گویند آقا ما چه کنیم می گویم می خواهید تصویر سازی کنید دعای باران وقتی باران می آید می گوید راست می گویید چقدر قابلیت تصویر سازی دارد یا مثلاً من با چند نفر از این رمان نویس ها صحبت کردم چون متاسفانه نداریم یکی از راه های جذب مردم در حوزه ترویج این است که یک کتاب داستان یک رمان بخواند
استاد وافی : یعنی هیچ فیلم سریالی هم شکل نمی گیرد اگر یک پایه داستان یک رمان نداشته باشیم هیچکس سراغ آن هم نمی رود
استاد فوادیان : امروز تقاضا کردیم از رمان نویس ها که بیایند و آنها دنبال سوژه بودند که آن سوژه هایی که به ذهن ما رسید بابت انس گفتیم که فی الجمله پذیرفتند مثلاً شما می دانید که یکی از رمان نویسهای قهار و خوب در کشور ما که در یزد که زلفا ودعبل را نوشته است و آثار دیگری هم نوشته است که خیلی خوب است با ایشان ما گفت‌و گو کردیم که آقا بیاید یک چند تا رمان بنویسید ایشان هم خلاصه فرمایشات خودشان و محدودیت های خودشان را دارند ولی امیدوارم که یک روزی افراد به این بلوغ برسند و این نیاز را در وجود خودشان ببینند که این کتاب کتاب فقط دعا نیست کتاب زندگی است که می تواند همه رابطه های ما را و تصیح کند و ما ها را از گرفتاری ها نجات دهد.
ظزفیت های صحیفه سجادیه
استاد وافی : من یک سوال دارم ولی می خواهم بدونم که اگر نکته خاصی هست بفرمایید
استاد فوادیان : من می خواستم روش های تدریسی که در این دوره ها برگزار می شود ما باید اول بگوییم که این کتاب چه ظرفیتی دارد و چه نیازی من می توانم به این کتاب داشته باشم تا من انگیزه سازی نکنم نیاز خودم را به این کتاب واضح نکنم شاید یک جلسه بروم و یک نکته ای در آخر جلسه می گویم که بهتر است الان عرض کنم چون آخر جلسات می گوییم آقا دیگر قبول کردید دیگر نیاز است هر رزو با این کتاب انس بگیریم همه می گویند بله خوب الان باید بدانید در دعای بیست و پنجم که دعا برای فرزندان است امام سجاد می‌گویند حالا که تصمیم گرفتید کار خوب کنید از الان کارتان باشد چرا ؟ چون شیطان” واذا ههمنا بعمل صالح “کار خب کنیم ما را خلاصه سست می کند بعد ایشان می‌گویند از این به بعد باید حواستان باشد یک جبهه ای دارید باز می کنید
پس این جذاب سازی و انگیزه سازی را اول که انجام می دهید بعد حالا مثلاً خب دعا هایی که انتخاب می شود یا ترتیبی از خیلی از این سرورانی که فایل هایشان است از اول شروع کرده اند و به ترتیب می روند بعضی ها موضوعی هستند مثلاً گفته اند سبک زندگی مثلاً تربیت فرزند تعلیم و تربیت .
شیوه های انس با صحیفه سجادیه
استاد وافی : راجع به شیوه های انس با صحیفه نه شیوه های تدریس کسی که الان دارد این بحث را می گیرد وقتی می خواهد با صحیفه انس پیدا کند یک روش این است که به ترتیب برود جلو
استاد فوادیان : نه ما سه روش بیان می کنیم
- دعای کوتاه
برای انس اول با دعای کوتاه شروع کنند ما ده تا دعای کوتاه داریم
ده تا دعا داریم که کوتاه است دعای هجده ، سی و هشت ، چهل و یک، بیست و نه، سی و سه، سی و پنج ، سی و چهار ، ده ، یازده ، چهل این ها کمتر از یک صفحه هستند یعنی با دو سه دقیقه این دعا خوانده می شود حاج آقای وافی الان ما وقتی می خواهیم قرآن را یاد بگیریم می آیند با سوره های کوچک شروع می کنند با سروه ببقره شروع نمی کند که نفس گیر باشد وقتی ما یک سوره سوره والعصر یاد می گیریم می گوییم آخیش یک سوره یاد گرفته ایم برای حفظ هم همینطور است این دعا های کوتاه را انسان در یک دقیقه دو دقیقه می تواند بخواند و بعد می‌گوید من یک دعا یاد گرفته ام دو دعا را یاد گرفته ام مجموعه پنج تا دعا را بلد هستم پس دعا های کوتاه اول بعد دعای کاربردی
یک روش انس می شود انس با دعای کوتاه که ده تا است بعد دعا های کاربردی دعای کاربردی الان ما خدمت همه حضار محترم می گوییم می خواهید من برایتان بگویم که مقام معظم رهبری هر روز برای خودشان و خانواده چه دعایی می کند همه دوست دارند بدانند آقا چه دعایی می کنند می گویم از مقام معظم رهبری بالاتر آقا امام سجاد دعای پنجم امام سجاد هر روز برای خودشان و خانواده شان چه دعایی می کردند یک بار ما این را برای خودمان بخوانیم حضرت به هنگام کار های مهم چه دعایی می کردند
2- برای کارهای مهم چه دعای بخوانیم
کار مهم چیست من و شما می خواهیم یک کتاب بنویسیم می خواهیم موسسه را از پیش ببریم می خواهیم پایان نامه بنویسیم می‌خواهیم دخترمان عروس شود پسرمان داماد شود ماشین را می خواهیم بفروشیم یا یک خانه بزرگ تر بخرید کارهای ما این ها است دیگر به هنگام کارهای مهم حضرت چه دعایی می خواند .دعای ششم صبح و شب می خواندند امام چه دعایی می خواندند یکبار حداقل من در زندگی ام این دعا را بخوانم بعد خود امام در آن دعا سیزده تا برنامه روزانه مسلمان را گفته است ما در روز صحیفه اعمالمان نباید از این سیزده تا کار خالی باشد قشنگ برنامه دارد به ما می دهد .
استاد وافی : آن یک دو سه چهار کردن دعاهای صحیفه سجادیه خودش یک اتفاق است یعنی می گویند چهار تا عامل است سیزده تا کار است این ها کاملاً در دعاهای صحیفه سجادیه در یک دعا وقتی که ورود پیدا می کنید شما این را می بینید که آرمان برای یک جوان است یعنی دقیقا در دعای بیست و پنجم من علی ببقاء ولدی… این عدد ها هم اینطور نیست وقتی شما نگاه می کنید دقیقا می رسید حالا اگر خیلی بخواهیم دقیق‌تر بگوییم گاهی سیزده تا چهارده تا نمی شود چهارده تا دوازده تا نمی شود یعنی امام جوری گفته اند که همین است و جز این نیست این خیلی مهم است امام معصوم است
استاد فودایان : بله دعای کوتاه دعای کاربردی دعای عمومی
استاد وافی : آن سیزده تا که گفتید برای چه بود؟
آن برنامه روزانه مسلمان در دعای ششم امام سجاد علیه السلام می فرماید ما باید صحیفه اعمالمان اینجوری شروع می شود که خدایا نامه اعمال ما از این کار ها باشد ووفقنا فی یومنا هذا… شروع می شود یک و دو ….
خدا به هنرمندان خطاطان یک ذوق خاص و یک لطف خاص بکند که برخی از این فراز ها را باید به صورت پوستر درست کنند مثلاً الان ما خیلی از اداره جات که می روید که با خط زیبا سیزده تا کاری که هر مسلمان باید انجام دهد منشور نوشته شود یا فراز هایی که در صحیفه است با خط خوش بنویسند.
استاد وافی : اتفاق های مهم این است که یک در حقیقت ستادی باید شکل بگیرد فارغ از این صداها ستاد ترویج فرهنگ و معارف صحیفه سجادیه در پایان سال تمام نهاد ها تمام دستگاه ها بتوانند یک گزارش بدهند که ما چه گام عملی در این جهت برداشته ایم اخیراً با رویکردی که رسانه ملی به حول و قوه الهی پیدا کرده است امیدواریم ما با یک در حقیقت جهش قابل قبولی در تولید برنامه های این جهت مواجه باشیم و شاهد باشیم ما هم حمایت می کنیم از چنین در حقیقت فعالیت هایی که هنرمندان و اهالی رسانه واقعاً در این جهت ورود پیدا کنند در حقیقت اندازه خودمان موسسه و بنیاد بین المللی صحیفه سجادیه به نظرم می تواند یک مشارکت و همکاری را در این جهت داشته باشد انشاالله این آمادگی را داریم .
استاد فوادیان : خب جناب آقای حاج آقا وافی برای روش های تدریس که در صحیفه است من دو نکته را عرض می‌کنم خب مثلاً می‌گویند قرائت متن تکرار و همخوانی ترجمه
سوال از روشهای انس صحیفه( حضار) : روش های انس دعای کوتاه عرض شود
- دعای کاربردی در حالت عمومی
دعای کاربردی دعا هایی که حالت عمومی دارد یعنی برای همه انسان های عالم این است مثل دعای پانزده دعای مریضی هیچ کس نیست بگوید مریض نمیشود خب حضرت با این دعا به ما یاد می‌دهد مدیریت بحران یعنی سخت ترین شرایط که بیماری است یا معلولیت است درست است آقایی هستند در آمریکا عرضم به خدمت شما دوره های موفقیت زیاد می دهد آن ها نشسته اند بر اساس تجارب شخصی خودشان آمده اند یک دوره هایی را تعریف کرده اند اما در این کتاب موفقیت می گویند من یک بار یک دانشجوی آمد پیش من به من کارت ویزیت داد و گفت میشود به محل کار با یکسری بزنید و گفتم باشد دیدم نوشتن آقای دکتر فلان یک روز در محل کارش دیدم عجب این ها در پزشک قانونی کار می کنند من دیگر تا آنجا رفته بودم گفتم به آنها سر بزنم رفتم و خیلی خوشحال شدند گفتند می‌خواهید مراحل کارمان را نشانتان بدهیم من هم گفتم باشد می‌گفتند محل کار ما از سرد خانه شروع می شود جسد هایی که می آورند مرا بردن آن جا تا کشو اول را که باز کردند من برای بار اول بود که این مقدار نزدیک با یک مرده مواجه میشدم می گوید صد درصد ترسیدم می گویند تا ترس مرا دیدند کشور را سریع بستند کشو دوم را که باز کردند من هشتاد درصد ترسیدم کشو سوم که کشیدن بیرون من به بزرگترین راز موفقیت دنیا دست پیدا کردم چرا به خاطر اینکه آن جنازه مربوط به یکی از ستاره‌های هالیوود بود این آقا اگر می خواستند بیرون از این دیوار باشد برای گرفتن امضا مردم از سر و کول یکدیگر بالا می رفتند چرا یک نفر حاضر نیست بیاید اینجا در پیشش چون آنجا روح دارد اینجا روح ندارد پس ارزش انسان به روحش است کسی که دست یا پایت قطع می شود آیا روح تو هم دست و پایش قطع شده است تو کامل هستی پس این نقص جسمی است بعد حالا شما دعای هفتم که داشتیم میگفتیم یادمان رفت این مقام معظم رهبری چرا مقام معظم رهبری دعای هفتم را فرمود می گویند شرایط سخت است اما شما هستید و خدا یک داستانی نقل می کنند که یک بنده خدایی گفتند می خواهم یک یتیم خانه بسازم هزارتا اتاق باشد سه وعده غذای گرم و لباس های تابستانی و زمستانی گفتند چقدر پول دارید گفت دو درهم گفتند با دو درهم می خواهی یک همچین کاری کنید گفتند دو درهم و قدرت خدا گفتند مگر می شود امام سجاد دارد یاد می دهد شرایط سخت اما تو نیستی اگر تو هستی و مشکلات بله باید زانو بزنی اما تو هستید و خدا حالا قدرت شما بیشتر است یا مشکلات دعای هفتم به انسان یاد می دهد ذلت بقدرتک الصعاب
در دعای پانزده وقتی حضرت می فرماید خدایا وقتی من سالم هستم قویتنی و… سه تا نعمت عطا می کنید ولی وقتی مشکل داریم هشت تا نعمت چلوی هرکسی بگذارید یعنی آیه قرآن به صحیفه می گویند قرآن صائدخیلی جاها اینگونه است اگر خواستید یک آیه را برعکس کنید قرآن که نازل شده است در قالب دعا آیه نوزده سوره نسا ببیند دعای پانزده است
استاد وافی : آقا مهدی منصوری که مداح هستند من نمی دانم به شما گفته ام گفتند من در یکی از کشور های خلیج آنجا بودم که در حاشیه خلیج فارس هستند گفت یکی از این شیوخ آنجا مریض شد و ما را آنجا بردند ایشان می گفتند من آن زمان با صحیفه انس گرفته بودم چشم هایشان هم گاهی یک مقدار ضعیف است ایشان گفتند من صحیفه ای داشتم که خط بریل داشت و همراهم بود ایشان گفتند من این دعای پانزدهم را برایشان خواندم خب او زبان عربی می دانست و در حال بیماری هم ایشان گفتند وقتی که تمام شد حالا ببینید میزان رضایتمندی را می گفتند وقتی دعا تمام شد پرسیدند این چه بود گفتن دعای صحیفه امام سجاد گفت من نمی‌خواهم خب بشوم از آن طرف افتاده بود یعنی در دوتا کفه ترازو نگاهی به انسان می‌دهد این دعای پانزدهم که شما فکر می کنید که مریضی و بیماری خیلی آثار و مسائل و این ها را امام در قالب دعا می گوید انسان می‌بیند مثل این که کفه سنگین‌تر شد.
استاد فوادیان : یعنی اگر کسی عالم و آدم را با عینک صحیفه نگاه کند همه چیز سر جایش است تنها کسی که سر جایش نیست و مشکلات برایش خودش دارد ایجاد می کند خود انسان است انسان و متوجه خودش می کند یک بنده خدایی مریض شده بود و رفت پیش پزشک و گفت از رنگ سبز استفاده کنید رفت پرده و کاسه و بشقاب را سبز کرد بعد آمد گفت ولی نسخه خیلی پر هزینه بود دکتر گفتند شما یک عینک سبز به چشمتان میزدید همه چیز را سبز می دیدید امام سجاد می خواهد ما همه عالم را ببینیم آقا از حلقوم کسی آمده است که واقعه کربلا را دیده است دوران اسارت را هم تحمل کرده است اگر یک جا شکوه پیدا کردید به شما جایزه می دهم هرچه است رضایتمندی است
استاد وافی :پس این رضایتمندی یکی از ارکان مهم رکن چهارم سلامت یعنی سلامت معنوی است خیلی مهم است رضایتمندی
سوال : آیا برای صحیفه ساختار مندی ایجاد شده است؟
استاد فوادیان : صحیفه خلاصه همچین قدرتی دارد یکی از کارهایی که کم صورت گرفته است در تدریس و این ها این ساختار متاسفانه نوشته نشده است شما ببینید برای قران جدول هایی از ساختار یک سوره بیان شده است اما ساختار تا حالا برای صحیفه نداریم مثلاً دعای بلند ابوحمزه
استاد وافی : برخی از کار ها را من دیده ام ولی به نظر قوی نیست
استاد فوادیان : نه کل صحیفه ساختار ندارد
استاد وافی : یک مقداری توضیح دهید در چند دقیقه بحث مهمی است
استاد فوادیان : ببینید مثل امام وقتی می آید آن کلمات را واژه ها را بیان می کند چرا این را بر این مقدم کرده است خب این ها یک ساختار ادبی دارد دیگر تقدیم و تاخیر این واژه ها درخواست ها می تواند مفهوم خاص داشته باشد.
استاد وافی : یعنی بحث های زیبا شناختی
استاد فوادیان : یکی زیباشناختی یکی اینکه که روح جامع این دعا می خواهد ی ما تمام فرازها را بیاوریم زیر این کلمه این یک کلمه مثلاً گفته است اگر این دعا برای توبه است یا دعا برای الان مثلاً شما دعای فرزندان را دارید می خوانید یکدفعه می بینید برای شیطان دارد صحبت می کند تدبر در صحیفه باید ما را به انجام برساند این کلمات چقدر دقیق انتخاب شده اینجا
استاد وافی : در تربیت جوان وارد میشود لازم مبیند امام سجاد که از موانع پیش روی جوان بحث کند لذا وارد بحث شیطان می شود نه اینکه یک مرتبه لذا ما در بحث شرح های صحیفه سجادیه نکته‌ای که داشتیم این است که شرح های صحیفه سجادیه نباید فراز فراز باشد هر دعایی این در این جایی که این فراز با این فراز چه نسبتی دارد و آن فراز و فراز دیگری چه ربطی دارد خیلی مهم است در درک معارف .
درخواست استاد فوادیان
استاد فوادیان : خب حالا که به اینجا ختم شد کار ما یک در خواستم بکنم ما بیش از هفتاد ترجمه برای صحیفه سجادیه داریم ما به همه عزیزانی که برای صحیفه ترجمه نوشتند از آنها تقدیر و تشکر میکنیم اجرشان با امام سجاد اما انصافاً بسیاری از این صحیفه ها وقتی باز می کنییم هرچه فارسی را می خوانیم متوجه نمی شویم . مثلاً در قرآن من پیشنهادم این است ترجمه پیام رسان دارد آقای علی ملکی ترجمه برای قرآن نوشته است
استاد وافی : قرآن خودمانی ! این را قبول دارید شما در این کار
استاد فوادیان : ببینید ایراد زیاد می گویند من کاری ندارم ولی وقتی که ترجمه فارسی را می خوانم متوجه می شوم که منظور خدا از این کلمه چه بوده است ما برخی از جاهای صحیفه سجادیه را این ترجمه را می خوانیم می گوییم که متوجه نشدیم ترجمه های دیگر همینجور ..
استاد وافی : خب درخواستتان
استاد فوادیان : می گوییم که عرضم به حضور شما که هنوز با اینکه مثلا یک صحیفه با هفتاد تا ترجمه باز می بینیم ما دچار فقر ترجمه هستیم حالا شرحش بماند یعنی ماحصل جلسه من و شما این شود آنچه را که پیرامون قرآن و آنچه را که پیرامون نهج البلاغه تا حالا به زیور طبع آراسته شده است امید داریم مثل این ها برای صحیفه سجادیه هم اتفاق بیفتد.
استاد وافی : انشاالله. خیلی ممنون و تشکر از دوستان و شرکت‌کنندگان و حضار هم تشکر می کنیم کسانی که با ما در فضای مجازی هم مشارکت داشتند و این بحث را دیدند همین جا عرض کنم که در سایت صحیفه سجادیه بنیاد بین المللی صحیفه سجادیه و در صفحه آپارات کامل این بحث بارگذاری خواهد شد ضمن اینکه این این بحث پیاده میشود و در پایان این دوره نشست‌ها امیدواریم یک مجموعه خوبی از این بحث هایی که از محضر اساتید استفاده کرده ایم انشالله برسیم ما در پایان جلسه معمولاً یک تقدیر و تشکر که نمیشود گفت به عنوان یادبود و یادگاری لوح تندیس بنیاد را به همراه یک هدیه معنوی خدمت اساتید مان برای اینکه یادگار داشته باشند و این یک بهانه بشود برای اینکه مثل جناب آقای دکتر فوآدیان و اساتید دیگر اینجا را و بنیاد بین المللی صحیفه سجادیه را خانه خودشان بدانند و انشالله بیشتر از محضرشان استفاده کنیم خدمتتان عرض کنم که شورای علمی بنیاد هم از ماه آینده شروع به کار می کند جلساتی در ماه یک جلسه گاهی ممکن است در سه ماه یک جلسه داشته باشد بنده در همین جا درخواست می کنم و تقاضا می کنم که یکی از اعضای حاضر که هم خوش فکر است و ایده پرداز در این جهت هستند حتماً از اعضای حاضرین در این شورای علمی و شورای فکری بنیاد هم باشند و ما خدمتتان باشیم دو تا کار مانده است بلکه سه کار آن تندیس را ما تقدیم به شما می کنیم و هدیه معنوی را دوم اینکه پایان جلسه ما یک عکس یادگاری با دوستانی که در جلسه هستند و با شما می‌خواهیم داشته باشیم دوم و سوم یک دفتر یادبود یادداشتی است که چندتا خط دلمان می خواهد که به عنوان امروز و نام صحیفه و این نشست علمی صحیفه پژوهی برای ما دستخطی را انشالله داشته باشید در پایان بحث به پایان می بریم بحث را قاعدتاً باشد که ما تقدیر را و این لوح تندیس را به یاد داشته باشیم و عزیزان هم بیاید که ما عکس یادگاری را بیندازیم و بعد هم یادداشت استاد را انشالله محضرشان داشته باشیم صلواتی ختم کنید
